Witlox, J.H.J.M.
Archiefnummer: 80
Archiefnaam: WITL
Sector: Cultuur en recreatie
Soort archief: Persoonsarchief
Datering: 1918-1948
Ten geleide
J.H.J.M. Witlox (1886-1955)
Joannes Henricus Josephus Maria Witlox werd op 26 februari 1886 te Waalwijk geboren in een katholiek gezin met elf kinderen. Na de lagere school ging hij naar het bekende onderwijsinstituut St. Louis, toen nog te Roermond. Omdat hij al jong priesterroeping voelde stapte hij als snel over naar het klein-seminarie te Sint Michiels-Gestel. Dit had toen nog geen erkend eindexamen. Alleen de meest begaafde leerlingen werden opgegeven voor het Staatsexamen. Witlox slaagde hiervoor in 1907. Daarna voltooide hij aan het groot-seminarie te Haaren zijn filosofische en theologische studies. Na zijn priesterwijding in 1911 ging hij Nederlandse Letteren studeren aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam. Hij studeerde cum laude af en promoveerde in 1919 op het proefschrift De Katholieke Staatspartij in haar oorsprong en ontwikkeling geschetst. Promotor was de bekende historicus professor H. Brugmans. Het proefschrift behandelt de politieke geschiedenis van de Noord-Nederlandse katholieken onder koning Willem I.
In september 1919 werd dr. Witlox benoemd tot leraar aan de RK Lycea te 's-Hertogenbosch. Toen dr. Goossens, professor aan het klein-seminarie Beekvliet te St. Michiels-Gestel, in december 1920 tot rector van de Katholieke Leergangen werd benoemd, werd Witlox diens opvolger in Beekvliet. Zijn werkzaamheid bleef niet binnen de seminariemuren beperkt. Hij was een pleitbezorger voor de oprichting van een katholieke universiteit in een tijd dat er nog weinig katholieke priester-academici waren. In tal van wetenschappelijke publicaties, die uitmuntten door openheid van stijl en helderheid van betoogtrant, beschreef hij de politieke bewustwording van het katholieke volksdeel in de 19e eeuw. In 1927 verscheen een tweede deel van zijn Katholieke Staatspartij, dat de politieke geschiedenis van de Nederlandse katholieken vervolgt onder koning Willem II.
Witlox was lid van verschillende wetenschappelijke verenigingen, zoals het Historisch Genootschap, de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, de Vereniging het Nederlandsch Economisch Archief, het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant.
In 1929 werd hij benoemd tot hoofdredacteur van de Maasbode, een functie die hem niet goed lag. Hij liep ook een hoogleraarschap mis en raakte in een psychische crisis. In de Tweede wereldoorlog stond hij op een zijspoor, hij wees elke samenwerking met de bezetter af. In die tijd begon hij aan het derde deel van zijn politieke geschiedenis van de katholieken, De staatkundige emancipatie van Nederlands katholieken 1848-1870 en het vierde deel dat bestond uit de trilogie Schaepman als staatsman. Beide werken verschenen posthuum.
Na de oorlog hervatte hij het hoofdredacteurschap van de Maasbode. In deze tijd van ‘doorbraak’ streed hij voor de politieke eenheid van het katholieke volksdeel. Hij was ook lid van de commissie Bisschoppelijke Adviseurs inzake een nieuw persplan. In 1948 ging hij met pensioen. Witlox overleed op 18 april 1955.
Bron: KDC-Knipselcollectie
Literatuur van en over J.H.J.M. Witlox kunt u vinden in .
- Biografie via - Bibliografie in KDC-Knipselcollectie
KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie van het KDC bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over J.H.J.M. Witlox zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.
KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de . Door te zoeken op ‘Witlox, J.H.J.M.’ vindt u het bedoelde materiaal.