Waar gaat het onderzoek over?
Als kinderen ouder worden, beginnen ze zich steeds meer zorgen te maken over wat anderen, en dan vooral andere kinderen, van hen vinden. Ze lijken zich meer zorgen te gaan maken of zijzelf of wat ze doen wel "cool" is. De onderzoekers van project CatS willen beter begrijpen hoe kinderen denken over en reageren op (on)populair zijn, en hoe dit hun omgang met klasgenoten kan beïnvloeden. Hier willen we meer over te weten komen door kinderen vragen te stellen over hun doelen en over wie uit hun klas wat voor gedrag vertoont, maar ook door te kijken in computerspelletjes hoe makkelijk het is voor kinderen om hoge en lage populariteit te koppelen aan fijne en onprettige woorden, en te meten hoe sterk kinderen met hun lijf reageren (hoge hartslag, klamme handen) op net-alsof situaties waarin ze meer of minder populair zouden kunnen worden.
Wat heb je eraan om dit te weten?
Door de inzichten uit dit onderzoek kunnen leerkrachten en ouders beter begrijpen hoe ideeën over en de behoefte aan populair zijn het gedrag van kinderen drijft. Daardoor kunnen ze hopelijk dan ook beter ingrijpen als agressief gedrag door kinderen die graag populair willen zijn de sociale veiligheid in de klas in de weg staat. We nodigen groepen 6, 7 en 8 van de basisschool uit om mee te doen aan dit onderzoek en geven graag meer informatie aan alle betrokkenen.
Hoe ziet het onderzoek eruit?
In dit project wordt op verschillende manieren gemeten hoe kinderen de sociale dynamiek in hun klas ervaren en daarover denken. Dit vindt plaats tijdens een klassikale sessie en een daarop volgende individuele sessie op een rustige plek in de school.
Klassikale sessie
Kinderen vullen vragenlijsten in over hun eigen ervaringen, overtuigingen en motivaties met betrekking tot welzijn, populair zijn en pesten. Ook vullen ze vragen in over de sociale status (bijv. wie vind je aardig, wie is onpopulair) en het gedrag (bijv. wie helpt anderen, wie pest anderen) van hun klasgenoten. Een klassikale sessie duurt maximaal 45 minuten.
Individuele sessie
Kinderen voeren een aantal taken uit op de computer.
- Kinderen categoriseren woorden die gerelateerd zijn aan "populair" en "onpopulair". De snelheid van hun antwoorden wordt gemeten.
- Kinderen krijgen beperkte tijd om te kiezen hoe ze zouden reageren in een denkbeeldige sociale situatie (bijv. kiezen voor de optie waardoor je cool wordt gevonden versus de optie waarbij je goed presteert op school). Hun keuze en de snelheid van hun reacties worden gemeten.
- De gezichtsuitdrukkingen, hartslag en "zweethandjes" van de kinderen worden gemeten terwijl ze een spel spelen waarbij ze op de computer een bal naar elkaar overgooien. Kinderen zullen dit waarschijnlijk niet als erg belastend ervaren, omdat de gezichtsuitdrukking worden gemeten met een webcam, de hartslag met een clipje op de vinger en de zweethandjes' met 2 stickers op hun vingers.
Een individuele sessie duurt maximaal 45 minuten.
Wat zijn de voordelen van meedoen voor leerlingen en hun leerkracht?
- Vaak vinden kinderen het heel leuk en interessant om mee te doen. Bovendien biedt meedoen aan dit type onderzoek kinderen een laagdrempelige manier om hun ervaringen of zorgen met de leerkracht te delen. Leerlingen wordt de optie geboden om informatie met de leerkracht te delen en aan te geven of er zaken zijn die ze met de leerkracht zouden willen bespreken.
- Leerkrachten krijgen een rapport met een overzicht van de situatie in hun eigen klas. Deze informatie is behulpzaam bij het verkrijgen van meer inzicht in het klassenklimaat.
- De leerkrachten krijgen sociale veiligheids rapporten voor de klas. Deze rapporten zijn in overeenstemming met de richtlijnen van de onderwijsinspectie onder de wet sociale veiligheid.
- Alle deelnemende klassen krijgen een lespakket waarin ze kennismaken met de wondere wereld van de psychologie, evenals het boek (Tussen je oren) waarop het lespakket is gebaseerd. Dit is een lespakket psychologie inclusief uitlegvideo's en klassikale opdrachten voor de bovenbouw van het basisonderwijs.
- Dit is een goede gelegenheid voor kinderen om op een leuke manier kennis te maken met alle aspecten van wetenschappelijk onderzoek en om te zien wat ze zelf kunnen bijdragen. Daarnaast is uit ervaring gebleken dat kinderen het meestal leuk vinden om naar hen geluisterd te worden en blij zijn dat ze de kans krijgen om hun ervaringen in de klas te delen.
