Hoe ontwikkelen gemeenschappen verschillende identiteiten? En wat houdt deze gemeenschappen bij elkaar? In recent onderzoek ligt de nadruk vaak op politiek, en met name oorlog en conflict, als beslissende factoren in processen van gemeenschapsvorming. In dit project ontwikkelen de onderzoekers een nieuwe aanpak door processen van identiteitsvorming te bestuderen aan de hand van rampen.
Sterke gemeenschappen
Het idee is dat identiteitsvorming alleen begrepen kan worden door rekening te houden met de impact van rampen (zoals overstromingen, branden en epidemieën) op deze identiteitsvorming. In het project worden de manieren onderzocht waarop lokale en nationale identiteiten zijn gevormd in reactie op natuurrampen in de Nederlanden, beginnend met de Sint Elizabethsvloed (1421) en eindigend met de Strenge Winter van 1890. Door de media-aandacht voor deze rampen te bestuderen hopen de onderzoekers beter te begrijpen hoe de Nederlandse samenleving in het verleden met rampen omging. De hypothese van de onderzoekers is dat rampen zorgden voor sterke gemeenschappen en dat ze een centrale rol speelden in de vorming van lokale en nationale identiteit. Dit onderzoeken ze door de reacties in verschillende media (schilderijen, prenten, kranten, tijdschriften, pamfletten, liedjes, kronieken) in kaart te brengen.
Ze proberen zo historische veranderingen te vinden, maar ook terugkerende thema's zoals de strijd tegen het water. De onderzoekers combineren inzichten uit vier interdisciplinaire velden van onderzoek: mediastudies, literatuurstudie, nationalismestudies en herinneringsstudie. Het is eerste project dat de culturele verbeelding van rampen in Nederland door de eeuwen heen onderzoekt.
