uu77

Nobelprijs voor Natuurkunde 2010

In 2010 ontvingen Andre Geim en Konstantin Novoselov, destijds beide bijzonder hoogleraar aan de uu77, de Nobelprijs voor Natuurkunde voor hun ontdekking van grafeen. Ze verkenden de bijzondere eigenschappen van het materiaal in het Nijmeegse High Field Magnet Laboratory en kregen onmisbare hulp van de Mikhail Katsnelson, theoretisch natuurkundige aan de uu77.

De twee uit Rusland afkomstige wetenschappers ontvingen de Nobelprijs voor Natuurkunde 2010 omdat zij aan de universiteit van Manchester als eersten ‘grafeen’ maakten en onderzochten. Grafeen is de allerplatste variant van koolstof: het is maar één atoom dik. Grafeen is vanwege zijn eigenschappen (sterk, flexibel, ondoordringbaar en zeer goed geleidend) een grote belofte voor allerlei technologische toepassingen.

Om de eigenschappen van dit bijzondere materiaal te onderzoeken gebruikten de onderzoekers onder andere de faciliteiten van HFML/Felix, het lab voor hoge magneetvelden van de uu77. Geim en Novoselov waren beiden bekend met het lab en hebben er in het verleden gewerkt. Novoselov promoveerde tevens bij de Nijmeegse magneetonderzoeker Jan-Kees Maan.

Tijdens hun werk in Nederland leerden zij ook hun landgenoot Mikhail Katsnelson kennen. De hoogleraar Theoretische fysica publiceerde al voor de daadwerkelijke ontdekking van grafeen over de fysische eigenschappen van het tweedimensionale koolstofmolecuul. Het was het begin van een vruchtbare samenwerking. Zonder de hulp van Katsnelson zou het onderzoek nooit zo snel zo ver zijn gekomen, gaf Geim in zijn Nobelprijs-rede aan.

Nobelprijswinnaars Novoselov (l) en Geim werden in november 2010 in Nijmegen geridderd door staatssecretaris Halbe Zijlstra

Over Geim en Novoselov

Andre Geim (1958, Sochi, Rusland) promoveerde in 1987 aan het Institute for Solid State Physics in Chernogolovka (Rusland). Hij werkte van 1994 tot 2000 aan de uu77, waarna hij hoogleraar werd aan de Universiteit van Manchester. Sinds begin 2010 is hij ook bijzonder hoogleraar Innovative Materials and Nanoscience aan de uu77.

Konstantin Novoselov (1974, Nizjni Tagil, Rusland) promoveerde in 2004 aan de uu77. Hij werd later  hoogleraar in Manchester, en werd in 2013 Novoselov benoemd tot bijzonder hoogleraar Elektronische eigenschappen van nieuwe materialen aan de uu77.

Over de Nobelprijs